Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan do të takohet me homologun e tij rus në Soçi, pas ndërmjetësimit të një marrëveshjeje të dërgesës së grurit midis Moskës dhe Kievit dhe pasi një ndërhyrje e re ushtarake turke në Siri mbetet një mundësi.

Samiti me Vladimir Putin vjen në të njëjtën javë kur një anije që transportonte grurë të Ukrainës ishte në gjendje të lundronte, e para që nga fillimi i konfliktit, sipas një marrëveshjeje midis palëve ndërluftuese të rregulluar nga Kombet e Bashkuara dhe Ankaraja.

Kredencialet ndërkombëtare të liderit turk janë përforcuar nga marrëveshja që rifillon eksportet e produkteve bujqësore ukrainase dhe ruse, duke lehtësuar kërcënimin ndaj sigurisë globale të ushqimit.

Udhëtimi i Erdoganit, i teti i tij në Rusi që nga fillimi i 2019, pason një takim trepalësh me Putinin dhe presidentin iranian Ebrahim Raisi në Teheran muajin e kaluar.

Sipas Ankarasë, në agjendë do të jenë zhvillimet rajonale dhe globale, si dhe lidhjet dypalëshe.

“Për shkak të rolit të saj në marrëveshjen e grurit, Turqia ka arritur të pozicionohet si kanali diplomatik i Rusisë në komunitetin ndërkombëtar,” tha Eyup Ersoy, studiues në Institutin e Studimeve të Lindjes së Mesme, King’s College në Londër. “Ky rirregullim diplomatik e ka zhvendosur asimetrinë relacionale më shumë në favor të Turqisë dhe pritet të kufizojë, në një farë mase, rezistencën ruse kundër politikave dhe nismave turke në çështjet me interes të përbashkët.”

Analistët thanë se fokusi kryesor i Turqisë do të ishte pranimi i Moskës ose të paktën mungesa e kundërshtimit të saj, ndaj një operacioni ushtarak turk në Sirinë veriore.

Rusia, një mbështetëse kryesore e presidentit Bashar al-Assad, kontrollon pjesën më të madhe të hapësirës ajrore të Sirisë veriore.

Erdogan ngriti mundësinë e një operacioni tjetër kundër luftëtarëve kurdë sirianë në maj. “Ne jemi të vendosur të zhdukim grupet e liga që synojnë sigurinë tonë kombëtare nga Siria,” përsëriti ai gjatë samitit të Teheranit dy javë më parë.

Tal Rifaat dhe Manbij, qytete në perëndim të lumit Eufrat të kontrolluara nga Njësitë e Mbrojtjes së Popullit (YPG), janë objektiva të mundshme. Grupi sirian është i lidhur me Partinë e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), e cila ka zhvilluar një kryengritje të armatosur 38-vjeçare kundër Turqisë. PKK konsiderohet një grup “terrorist” nga Turqia, Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.

Ankaraja ka nisur katër operacione ndërkufitare në Siri që nga viti 2016 dhe kontrollon tokën në veri me qëllimin për të larguar YPG-në dhe për të krijuar një zonë të sigurt 30 km.

Një inkursion në tetor 2019 në Sirinë verilindore kundër YPG-së u kritikua gjerë ndërkombëtarisht.

“Erdogan dëshiron një dritë jeshile për një operacion ushtarak në Siri,” tha Kerim Has, një analist politik turk me qendër në Moskë.

“Siç e pamë në samitin e Teheranit, Irani dhe Rusia janë kundër këtij operacioni, por mendoj se Erdogan mund ta bindë Putinin. Shumë gjëra varen nga situata e brendshme në Turqi, sepse Erdogan dëshiron të nisë operacionin para zgjedhjeve në mënyrë që të mund të konsolidojë të paktën disa pikë përqindje në vota.

Turqia po përjeton krizën e saj më të keqe ekonomike në dy dekada, inflacioni vjetor arriti në 79.6% të mërkurën dhe Erdogan do të përballet me zgjedhje presidenciale dhe parlamentare deri në qershor të vitit të ardhshëm.

Kremlini mund ta lehtësojë këtë paqëndrueshmëri, veçanërisht përmes gazit natyror. Rusia furnizoi Turqinë, e cila është e varur nga importet e energjisë, me 45% të nevojave të saj për gaz vitin e kaluar.

“Turqia dëshiron të mbajë flukset e saj energjetike nga Rusia gjatë dimrit duke ruajtur bashkëpunimin ekonomik për të lehtësuar vështirësitë e saj dhe për të hapur një marrëveshje shkëmbimi valutash ose për të marrë investime nga Rusia”, tha Emre Caliskan, studiues në Qendrën e Politikës së Jashtme me qendër në Londër.

“Erdogan mund ta paraqesë këtë si një fitore për publikun turk dhe ndoshta të zbusë çmimet e larta të ushqimit dhe energjisë që ka të ngjarë të paraqesin një sfidë në zgjedhjet e ardhshme.”

Megjithatë, mbetet për t’u parë nëse kjo do të mjaftonte për të tërhequr votuesit.

Erdogan dhe Putin mund të diskutojnë gjithashtu mundësinë që Turqia të ndajë ekspertizën e saj të dronëve të armatosur me Rusinë.

Dronët Bayraktar TB2 të shitura në Ukrainë kanë rezultuar të jenë shumë efektivë kundër forcave ruse.

Muajin e kaluar, Putini kishte sugjeruar ngritjen e një fabrike dronësh në Rusi gjatë takimit të tyre në Teheran.

Kremlini tha javën e kaluar se bashkëpunimi teknik dhe ushtarak do të ishte në rendin e ditës në Soçi, një tregues i interesit të Rusisë për të blerë Bayraktars.

Megjithatë, një veprim i tillë do të minonte planin kryesor të mbështetjes turke për Ukrainën, si dhe do të ngrinte vetullat midis anëtarëve të NATO-s.

Në fillim të këtij muaji, kreu i Baykar, i cili prodhon dronët Bayraktar TB2 përjashtoi mundësinë e furnizimit të tyre në Moskë.

“Nëse Turqia do të merrte pjesë më tej me Rusinë në çështjet ushtarake në një kohë kur Rusia konsiderohet si kërcënimi më i madh për NATO-n, kjo do të dëmtonte seriozisht marrëdhëniet me Perëndimin”, tha Kerim Has.

 

*TiboNews