
Çfarë është brenda një vrime të zezë?
Vrimat e zeza mund të jenë një hologram. Në fakt, i gjithë universi mund të jetë një hologram. Të paktën, kjo është një pjesë e idesë pas një studimi të fundit të botuar në revistën ‘PRX Quantum’. Studimi është një vështrim më i thellë se çfarë është brenda një vrime të zezë. Është gjithashtu një përpjekje për të kuptuar më mirë idenë e dualitetit holografik.
Dualiteti holografik është një hamendje matematikore që përpiqet të lidhë teoritë e grimcave dhe ndërveprimet e tyre me teorinë e gravitetit. Në thelb, dualiteti holografik parashtron se teoria e gravitetit dhe teoria e grimcave janë ekuivalente. Të paktën matematikisht.
Studiuesit shpresonin se hetimi i kësaj ideje mund t’i ndihmonte ata të kuptonin se çfarë është brenda një vrime të zezë. Enrico Rinaldi, një shkencëtar kërkimor në Universitetin e Miçiganit, u fokusua në këto dy teori në studimin e ri.
“Në teorinë e Relativitetit të Përgjithshëm të Ajnshtajnit nuk ka grimca, ka vetëm hapësirë-kohë. Dhe në Modelin Standard të fizikës së grimcave, nuk ka gravitacion, ka vetëm grimca” ka thënë ai. “Lidhja e dy teorive të ndryshme është një çështje e gjatë në fizikë, diçka që njerëzit janë përpjekur ta bëjnë që nga shekulli i kaluar.”
Duke i lidhur këto dy teori dhe duke përdorur modele të matricës kuantike, Rinaldi dhe anëtarët e tjerë të studimit ishin në gjendje të hetonin dualitetin holografik. Ideja ishte të kombinonim atë që dimë për teorinë e grimcave dhe atë që dimë për teorinë e gravitetit.
Duke përdorur modelet që ata bënë, studiuesit ishin në gjendje të përshkruanin se si duket graviteti brenda një vrime të zezë.
Për shkak se pjesa e brendshme e një vrime të zezë funksionon jashtë teorisë së gravitetit, ajo përfaqësohet në hapësirën 3D ndërsa raporti hapësirë-koha lëviz nëpër të.
Megjithatë, në sipërfaqe, vrima e zezë duket dy-dimensionale. Kjo i jep asaj një pamje holografike sepse ne nuk e shohim atë si një objekt 3D. Kjo është për shkak se teoria e grimcave nuk funksionon në tre dimensione. Si i tillë, disa besojnë se pjesa tjetër e universit mund të funksionojë në mënyrë të ngjashme.
Megjithatë, përsëri nuk ka asnjë provë aktuale që sugjeron se kjo teori qëndron.