Prokurorët që hetojnë rastet e krimeve të luftës në Ukrainë janë duke shqyrtuar pretendimet për marrjen me forcë të fëmijëve ukrainas në Rusi që nga pushtimi, ndërsa ata kërkojnë të ndërtojnë një aktakuzë për gjenocid, tha në një intervistë prokurori i lartë i vendit.

E drejta ndërkombëtare humanitare e klasifikon deportimin masiv të detyruar të njerëzve gjatë një konflikti si krim lufte. “Transferimi me forcë i fëmijëve” në veçanti kualifikohet si gjenocid, më i rëndi i krimeve të luftës, sipas Konventës së Gjenocidit të vitit 1948 që shpalli të jashtëligjshme qëllimin për të shkatërruar tërësisht ose pjesërisht një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar.

Prokurorja e Përgjithshme Iryna Venediktova, e cila po mbikëqyr hetimet e shumta të krimeve të luftës në Ukrainë, tha se “ne kemi më shumë se 20 raste të transferimit me forcë të njerëzve” në Rusi nga rajone të ndryshme në të gjithë vendin e Evropës Lindore që nga fillimi i pushtimit më 24 shkurt.

“Që në ditët e para të luftës, ne filluam këtë çështje për gjenocidin”, tha Venediktova. Ajo tha se, mes kaosit dhe shkatërrimit të shkaktuar nga sulmi i Rusisë, fokusimi në largimin e fëmijëve ofroi mënyrën më të mirë për të siguruar provat e nevojshme për të përmbushur përkufizimin rigoroz ligjor të gjenocidit: “Kjo është arsyeja pse ky transferim me forcë i fëmijëve është shumë i rëndësishëm për ne.”

Venediktova nuk pranoi të jepte një numër se sa njerëz ishin transferuar me forcë. Megjithatë, avokatja e popullit, Lyudmyla Denisova, tha në mes të majit se Rusia kishte zhvendosur më shumë se 210 000 fëmijë gjatë konfliktit, pjesë e më shumë se 1.2 milionë ukrainasve për të cilët Kievi tha se janë dëbuar kundër vullnetit të tyre.

Një zëdhënës i Kremlinit nuk iu përgjigj një kërkese për koment mbi fjalët e Venediktova dhe as shifrat për ukrainasit në tokën ruse. Rusia në të kaluarën ka thënë se po ofron ndihmë humanitare për ata që dëshirojnë të largohen vullnetarisht nga Ukraina.

Agjencia shtetërore ruse e lajmeve TASS citoi të hënën një zyrtar të paidentifikuar të zbatimit të ligjit të thoshte se “më shumë se 1.55 milionë njerëz të ardhur nga territori i Ukrainës dhe Donbasit kanë kaluar kufirin me Federatën Ruse. Midis tyre, më shumë se 254 000 fëmijë”.

Rusia i quan veprimet e saj në Ukrainë një “operacion special” për të çarmatosur Ukrainën dhe për ta mbrojtur atë nga fashistët. Ukraina dhe Perëndimi thonë se akuzat fashiste janë të pabaza dhe se lufta është një akt agresioni i paprovokuar.

Konventa e Gjenocidit, një traktat i miratuar nga Asambleja e Përgjithshme e OKB-së pas Holokaustit nazist, specifikon pesë akte që mund të përbëjnë krim, nëse kryhen me qëllim gjenocidi: vrasjen e anëtarëve të një grupi, duke u shkaktuar atyre lëndime të rënda trupore ose mendore, shkatërrimi i kushteve të jetesës që synojnë torturë, parandalimin e lindjeve dhe transferimin me forcë të fëmijëve jashtë grupit.

Venediktova tha se hetimet për të ndërtuar një çështje gjenocidi, që mbulonte deportimin e detyruar të fëmijëve dhe akte të tjera, po synonin zonat nga Ukraina veriore deri në Mykolaiv dhe Kherson në bregun jugor. Por mbledhja e provave po ndërlikohej nga lufta, tha ajo.

“Deri më sot ne nuk kemi akses në territor. Ne nuk kemi akses te njerëzit që mund t’i pyesim, të cilët mund t’i intervistojmë,” tha ajo. “Po presim për çlirimin e territorit”.

Përveç gjenocidit, krime të tjera të supozuara të luftës po shqyrtohen në rajonet e Kievit, Kharkiv, Lviv, Sumy dhe Zhytomyr, tha zyra e prokurorit të përgjithshëm. Zyrtarët në Ukrainë kanë thënë se po hetojnë shënjestrimin e qëllimshëm të civilëve dhe infrastrukturës civile, përdhunimet, torturat dhe vrasjet jashtëgjyqësore nga forcat ruse.

Venediktova tha se Ukraina kishte identifikuar më shumë se 600 të dyshuar rusë për krime lufte dhe tashmë kishte filluar ndjekjet penale kundër rreth 80 prej tyre, një numër i vogël i të cilëve mbahen si robër lufte. Ajo nuk tha nëse ndonjë prej tyre ishte në shënjestër për dëbime të detyruara.

Rusia ka mohuar fuqimisht se forcat e saj kanë kryer krime lufte në Ukrainë dhe nga ana tjetër ka akuzuar trupat ukrainase për mizori, duke përfshirë keqtrajtim të të burgosurve të luftës. Kievi ka thënë se akuzat për abuzim do të hetohen.