Të shkurtrit jetojnë më gjatë? Disa fakte shkencore dhe dallimi mes burrave e grave

Besohet gjerësisht dhe mbështetet nga shkenca, se gratë jetojnë më shumë se burrat, por po flitet për rolin që gjatësia mund të luajë në jetëgjatësi. Njerëzit më të shkurtër mund të jetojnë më gjatë se njerëzit më të gjatë? Diskutimi është përhapur në mediat sociale, dhe është disi e vështirë për të deshifruar faktet nga trillimet.

CNBC Make It foli me dy ekspertë mbi jetëgjatësinë: Jean-Marie Robine, një ekspert demograf që studion marrëdhëniet midis shëndetit dhe jetëgjatësisë, dhe David Sinclair, bashkëdrejtor i Paul F. Glenn, Qendra për Kërkimin e Biologjisë së Plakjes në Shkollën Mjekësore të Harvardit.

Këtu janë teoritë e tyre se pse njerëzit më të shkurtër mund të jetojnë më gjatë.

Të qenit i shkurtër dikur ishte i keq për jetëgjatësinë, por treguesit janë lëkundur në drejtim të kundërt.

Shumë vite më parë, “njerëzit ishin shumë më të shkurtër sa sot”, sepse ata shpesh ushqeheshin keq gjatë vitit të parë të jetës së tyre, thotë Robine.

“Ata nuk ishin në gjendje të zhvilloheshin siç duhet dhe nuk ishin në gjendje të luftonin kundër sëmundjeve infektive,” shton ai. “Historikisht, në nivel popullsie, ne po e lidhnim me zhvillim të dobët gjatë vitit të parë të jetës dhe me një nivel të lartë të vdekshmërisë.”

Por aktualisht, për njerëzit që janë më të shkurtër, “nëse keni më të mirën nga ajo që është e mundur, për sa i përket pasurisë dhe arsimit, më të shkurtërit jetojnë më gjatë se më të gjatë”, thotë Robine.

Bazuar në të dhënat e miliona vdekjeve, u gjet një korrelacion negativ midis gjatësisë më të madhe dhe jetëgjatësisë, sipas një studimi të botuar në Elsevier në vitin 2003.

Studiuesit zbuluan gjithashtu se “trupat më të shkurtër dhe më të vegjël kanë shkallë më të ulët të vdekjeve dhe më pak sëmundje kronike të lidhura me dietën, veçanërisht në moshën e mesme. Jetëgjatësia e njerëzve më të shkurtër duket të jetë më e gjatë se sa homologët e tyre më të gjatë.

Nga mbi 2,500 atletë finlandezë, të gjithë burra, skiatorët ishin më të shkurtër për rreth gjashtë centimetra dhe zakonisht jetonin pothuajse shtatë vjet më gjatë se basketbollistët. Dhe kur krahasojmë burrat që shërbenin në ushtrinë italiane, një studim zbuloi se ushtarët më të shkurtër se jetonin dy vjet më shumë se shokët e tyre më të gjatë.

Arsyeja biologjike për këtë ka të ngjarë që, “kur jeni më i gjatë, keni nevojë për më shumë replikime të qelizave për të mbushur trupin tuaj dhe kjo thjesht mund t’ju lodhë më shpejt”, thotë Robine.

Gratë janë në lartësinë ideale të gjatësisë dhe mund të përballojnë më shumë vështirësi.

Qartësisht, hulumtimet tregojnë se “gjatësia ka rëndësi. Sa më i vogël të jeni, pavarësisht nëse jeni qen apo njeri, do të thotë se do të jetoni më gjatë dhe anasjelltas”, thotë Sinclair, bashkëthemelues dhe këshilltar shkencor i Tally Health, një kompani bioteknike që synon të përmirësojë jetëgjatësinë shëndetësore dhe të zgjasë jetëgjatësinë.

“Rezulton se gjatësia e grave përputhet në mënyrë të përkryer me jetëgjatësinë e tyre.”

Gjatësia mesatare e grave varion sipas vendndodhjes. Mesatarisht, gratë amerikane mbi 20 vjeç janë 1.61 të gjata, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.

Dosa raporte të tjera, vlerësojnë se gjatësia mesatare për gratë në shkallë globale është 159.5 cm.

Dallimi i madh midis gjatësisë së burrave dhe grave është për shkak të ndryshimeve në nivelet e hormonit të rritjes, i cili është shumë më i lartë tek gratë. Dihet se nivelet e hormonit të rritjes ndikojnë në jetëgjatësi.

Megjithatë, gjatësia nuk është arsyeja e vetme që gratë jetojnë më gjatë.

Hipoteza e Robine se pse gratë jetojnë më gjatë është thjesht kjo: “Gratë janë më rezistente ndaj vdekshmërisë dhe ndaj vdekjes sesa burrat, sepse ato thjesht rezistojnë më shumë ndaj vështirësive.”

Gratë gjithashtu mund të ndihen përgjegjëse jo vetëm për jetën e tyre, por edhe për jetën e fëmijëve të tyre. Me këtë në mendje, “ata duhet të jenë më të forta” dhe të qëndrojnë pak më gjatë se burrat.

“Për sa kohë që një burrë qëndron i shëndetshëm pa aftësi të kufizuara, niveli i tij i vdekshmërisë është i njëjtë me nivelin e një gruaje,” thotë Robine. “Por burrat mbijetojnë keq nëse nuk janë në shëndet shumë të mirë. Dhe gratë janë shumë më rezistente ndaj shëndetit ‘jo perfekt’”.

“Është kaq e mahnitshme që gratë jetojnë më gjatë, sepse është thënë dhe pranuar se shoqëritë tona nuk po i trajtojnë gratë shumë mirë, kështu që ne mund të prisnim edhe të kundërtën?”

*Tibo News