Rusia dhe Ukraina kanë kryer një shkëmbim surprizë të të burgosurve që përfshin gati 300 persona, më i madhi që nga fillimi i pushtimit të Moskës gati shtatë muaj më parë.

Të liruarit përfshijnë të burgosur lufte nga vende si Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar dhe Maroku, disa prej të cilëve ishin dënuar me vdekje pasi u kapën në Ukrainë dhe u akuzuan si mercenarë.

Rusia liroi gjithashtu rreth 215 ukrainas, duke përfshirë pesë komandantët që udhëhoqën një mbrojtje të zgjatur ukrainase të qytetit port jugor të Mariupolit në fillim të këtij viti.

Në këmbim, Ukraina dërgoi 55 rusë dhe ukrainas pro-Moskë dhe Viktor Medvedchuk, kreun e një partie të ndaluar pro-ruse, i cili përballej me akuzat për tradhti.

Marrëveshja, e arritur me ndihmën e Arabisë Saudite dhe Turqisë, ishte duke u përgatitur për disa kohë dhe përfshinte pazare intensive.

“Kjo është padyshim një fitore për vendin tonë, për të gjithë shoqërinë tonë. Dhe gjëja kryesore është që 215 familje mund t’i shohin të dashurit e tyre të sigurt dhe në shtëpi, “tha Zelenskyy në një videomesazh në të cilën ai falënderoi gjithashtu presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan për ndihmën e tij.

“Ne kujtojmë të gjithë njerëzit tanë dhe përpiqemi të shpëtojmë çdo ukrainas. Ky është kuptimi i Ukrainës, thelbi ynë, kjo është ajo që na dallon nga armiku”.

Arabia Saudite më herët njoftoi lirimin e 10 të huajve, pas ndërmjetësimit të Princit të Kurorës Saudite, Mohammed bin Salman, “në vazhdimësi të angazhimit të tij ndaj nismave humanitare ndaj krizës ruso-ukrainase”, sipas një deklarate nga ministria e jashtme saudite. Grupi përfshinte pesë shtetas britanikë, dy amerikanë, një kroat, një maroken dhe një shtetas suedez, tha ministria në një deklaratë, duke shtuar se një aeroplan që transportonte të burgosurit ishte ulur në mbretëri dhe se autoritetet saudite po “lehtësonin procedurat për kthim të sigurt në vendet e tyre përkatëse”.

Ministria nuk i identifikoi me emra ata që u liruan. Ligjvënësi britanik Robert Jenrick tha se Aiden Aslin ishte midis të liruarve. Aslin u kap në fillim të këtij viti dhe u dënua me vdekje nga një gjykatë në Republikën e vetëshpallur Popullore të Donetsk (DPR), një nga përfaqësuesit e Rusisë në Ukrainën lindore.

Rusia liroi gjithashtu shtetasit amerikanë Alexander Drueke, 39 vjeç dhe Andy Huynh, 27 vjeç, tha një përfaqësues i familjes të mërkurën.

Dyshja, të dy nga Alabama, u kapën në qershor ndërsa luftonin në Ukrainën lindore ku shkuan për të mbështetur trupat ukrainase që i rezistonin pushtimit rus.

Në një postim në Twitter, Jake Sullivan, këshilltari i sigurisë kombëtare i presidentit amerikan Joe Biden, falënderoi Ukrainën “për përfshirjen e 2 shtetasve amerikanë në shkëmbimin e të burgosurve”. Sullivan falënderoi gjithashtu princin e kurorës saudit dhe qeverinë për lehtësimin e lirimit të tyre.

“Ne presim që qytetarët tanë të ribashkohen me familjet e tyre”, shkroi ai.

Kryeministrja britanike Liz Truss e përshëndeti lirimin e shtetasve britanikë në Twitter si “lajm jashtëzakonisht i mirëpritur” pas “muajsh pasigurie dhe vuajtjeje për ta dhe familjet e tyre”.

Truss tha se ata ishin “mbajtur nga përfaqësuesit e mbështetur nga Rusia në Ukrainën lindore” dhe falënderoi Zelenskyy dhe Arabinë Saudite për ndihmën për lirimin e tyre.

Dave Des Roches, një bashkëpunëtor i lartë në Forumin Ndërkombëtar të Gjirit, tha se si Rusia dhe Ukraina kishin një nxitje për të arritur një marrëveshje për të burgosurit, ndërsa Turqia dhe Arabia Saudite kishin një mundësi për të treguar nervozizmin e tyre diplomatik. “Arabia Saudite dhe Turqia duket se ka një epokë të re bashkëpunimi, por mendoj se marrëveshja në thelb është krijuar për të marrë bujë pozitive dhe për të përmirësuar statusin e të dy vendeve që mendojnë se nuk po marrin respektin që meritojnë në perëndim në një kohë kur liderët botërorë po takohen në Nju Jork”, tha ai.

Një numër i madh i të huajve kanë udhëtuar në Ukrainë për të luftuar që nga pushtimi i Rusisë më 24 shkurt. Disa prej tyre janë kapur nga forcat ruse, së bashku me të huaj të tjerë në vend, të cilët thonë se nuk ishin luftëtarë.

Ministrja e Jashtme suedeze Ann Linde tha në Twitter se shtetasja suedeze, e mbajtur në Donetsk, “tani është shkëmbyer dhe është mirë”. Ajo falënderoi gjithashtu Ukrainën dhe Arabinë Saudite.

Princi Mohammed bin Salman ka mbajtur lidhje të ngushta me presidentin rus Vladimir Putin, duke përfshirë edhe kuadrin e grupit të prodhuesve të naftës OPEC +, pavarësisht presionit të madh nga Uashingtoni, aleati tradicional i Riadit, për të izoluar Rusinë.

Forcat ukrainase dhe ruse kanë kapur qindra luftëtarë armiq që nga fillimi i konfliktit, me një pjesë të vogël të shkëmbimeve të të burgosurve.

Kreu i misionit të Kombeve të Bashkuara për të drejtat e njeriut në Ukrainë tha në fillim të këtij muaji se Rusia nuk po lejonte aksesin tek të burgosurit e luftës (POW), duke shtuar se OKB-ja kishte prova se disa prej tyre ishin nënshtruar torturës dhe keqtrajtimit që mund të përbënte krim lufte.

Rusia mohon torturat ose keqtrajtimin e të burgosurve.

 

*TiboNews