Vdekja e një gjysheje mund të ketë pasoja të rënda dhe të qëndrueshme për shëndetin mendor si për fëmijët, ashtu edhe për nipërit e mbesat e saj, sipas një studimi të publikuar së fundmi.

Ky zbulim mund të jetë befasues, sepse vdekja e gjyshit është një pjesë normale, madje e parashikuar, e jetës. Megjithatë, efektet janë të thella. Humbja e një gjyshi mund të rrisë rrezikun e adoleshentëve për të pasur një prind në depresion dhe për të patur vetë simptoma më të larta depresive.

Dekada kërkimore tregojnë se përfshirja dhe mbështetja e gjyshërve është e dobishme për nipërit e mbesat e tyre. Kjo është veçanërisht e vërtetë për fëmijët që rriten me nëna beqare. Gjyshërit e nënës shpesh veprojnë si një rrjet sigurie, duke ofruar përfitime si stabiliteti i strehimit, kujdesi për fëmijët dhe mbështetja financiare dhe emocionale, të cilat të gjitha përfitojnë shëndetin dhe zhvillimin e nipërve të tyre.

Por çfarë ndodh kur një gjysh vdes? Në studim, u përdor një grup të dhënash kombëtare në një kampion çiftesh nëna dhe adoleshentesh, të cilët studiuesit i kanë intervistuar disa herë që nga lindja e fëmijës. U bë analizimi se vdekja e një gjyshi nga nëna gjatë fëmijërisë së mëvonshme ose adoleshencës së hershme preku simptomat depresive të adoleshentëve ose nënave të tyre, pa simptoma depresive para humbjes.

Pas vdekjes së një gjysheje, vajzat e rritura kishin më shumë gjasa të bien në depresion në krahasim me gratë e tjera. Vajzat e rritura përjetuan këtë rritje të depresionit deri në shtatë vjet pas vdekjes. Djemtë adoleshentë që humbën gjyshen në shtatë vitet e mëparshme gjithashtu kishin simptoma më të larta depresive sesa bashkëmoshatarët e tyre. Nuk ka rritje statistikisht domethënëse për depresionin pas vdekjes së një gjyshi.

Pse ka rëndësi?

Shëndeti mendor i adoleshentëve është përkeqësuar në dekadat e fundit. Ekspertët theksojnë potencialin që pandemia COVID-19 të përshpejtojë këtë prirje shqetësuese, duke vënë në dukje vështirësitë financiare, ndërprerjet e shkollave dhe izolimin social si arsyet kryesore që shëndeti mendor i të rinjve mund të bjerë më tej.

Efektet e shëndetit mendor të humbjes së një personi të dashur nga COVID-19 janë anashkaluar. Megjithëse të rinjtë përjetojnë shkallë të ulët të vdekshmërisë nga COVID-19, vdekshmëria nga COVID-19 ka prekur miliona të rinj. Dhjetëra, nëse jo qindra mijëra të rinj në SHBA kanë humbur prindërit nga COVID-19. Dhe që nga qershori 2022, modelet statistikore sugjerojnë se afërsisht 4 milionë njerëz në SHBA kanë humbur një gjysh nga COVID-19 në vetëm dy vjet, që përfaqëson një rritje të konsiderueshme në barrën e vdekjes së gjyshërve të përjetuar para pandemisë.

Studimi sugjeron se kjo rritje dramatike e numrit të adoleshentëve të pikëlluar do të rrisë shkallën e depresionit.

Ajo që ende nuk dihet.

Një mundësi shqetësuese është që vdekja e gjyshit nga COVID-19 është edhe më e vështirë për adoleshentët sesa humbjet para pandemisë. Vdekjet nga COVID-19 mishërojnë “vdekjet e këqija”, vdekje të dhimbshme, shpesh të papritura dhe u heqin familjeve mundësinë për të thënë lamtumirë.

Në kërkime të tjera të kohëve të fundit, u zbulua se të rriturit që humbën një bashkëshort nga COVID-19 përballen me shkallë më të lartë të depresionit dhe vetmisë sesa ata, bashkëshorti i të cilëve vdiq menjëherë përpara pandemisë. Hulumtimet e ardhshme mund të vlerësojnë nëse humbja e një gjyshi nga COVID-19 ka pasoja më të rënda ose më të gjera për adoleshentët sesa tregon analiza e të dhënave para pandemisë.

 

*Përkthyer dhe përshtatur nga TiboNews