Për shumë artistë, historia famëkeqe se si Vincenzo Peruggia vodhi “Mona Lisën” në vitin 1911, është emocionuese dhe gjendet kudo nëpër vargje.

Pikëpyetje e rëndësishme është se pse Perggia zgjodhi pikërisht “Mona Lisën”.

Pergjigjen mund ta gjeni tek një nga kritikët e viteve ’80, Walter Pater.

 

Pater ishte një kritik dhe studiues anglez me ndikim që përcaktoi Rilindjen për audiencën e tij viktoriane, kryesisht në librin me të njëjtin emër.

Ai libër pati një sukses të jashtëzakonshëm, eseja e Paterit mbi “Mona Lisën” është një odë e lavdishme dhe e tejmbushur për pikturën.

 

“Ajo është më e vjetër se shkëmbinjtë mes të cilëve ulet si vampiri, ka vdekur shumë herë dhe ka mësuar sekretet e varrit, ka qenë një zhytëse në dete të thella dhe mban ditën e re rreth saj…Fantazia e një jete të përhershme, që përfshin së bashku dhjetë mijë përvoja, është e vjetër, dhe mendimi modern e ka konceptuar idenë e njerëzimit si të krijuar dhe përmbledhur në vetvete të gjitha mënyrat e të menduarit dhe të jetës.”

 

Ky është një shkrim që njerëzit e pëlqyen shume e ndër ta edhe Oscar Wilde, i cili e lavdëroi shkrimin dhe brezat e shkrimtarëve që vinin e panë si shembull Pater,

Përshkrimi i Pater për “Mona Lisën” u bë ikonik

Shkrimi i Pater-it e themeloi “Mona Lizën” si një vepër të shquar në botën e artit, megjithatë ajo nuk u bë menjëherë ikonike, e paharrueshme dhe e aq e pashmangshme siç e njohim sot. Në vitin 1880 iu kushtua më shumë vëmendje kryeveprës tjetër të da Vinçit “Darka e Fundit” se sa “Mona Lisës”.

Nuk ka dyshim se Mona ishte e famshme në vitet 1900, kryesisht falë Pater.

Nga fundi i viteve 1800, spekulimet rreth buzëqeshjes enigmatike të subjektit ishin të zakonshme.

 

Një hajdut e bëri “Mona Lisën” legjendë

Sipërfaqësisht, historia është e thjeshtë, ish-punonjësja e Luvrit, Peruggia donte të rivendoste “Mona Lisën” në Itali.

Ai tha se ishte një çështje krenarie kombëtare (edhe pse duket sikur fitimi ishte gjithashtu një motiv mjaft i mirë).

Kështu ai hyri në Luvër, u fsheh dhe e nxori pikturën poshtë palltos së tij pasi muzeu ishte mbyllur.

U desh një ditë që Luvri ta vinte re, dhe për dy vjet Peruggia e mbajti pikturën para se të kapej kur përpiqej ta shkarkonte në një galeri në Firence.

 

Ndërhyrja për kërkim dhe entuziazmi i shtypit shërbeu si një fushatë gjigante reklamash për pikturën.

Papritur, kjo pikturë jo e njohur botërisht, u bë objekt i titujve të ngazëllyer.

Adhuruesit e artit dhe publiku i gjerë u njohën me buzëqeshjen e munguar të Monës.

 

*Tibo News