Sfidat për Rusinë dhe Kinën, a kanë vendet ‘miqësi të pakushtëzuar’?

Samiti i kësaj jave midis Presidentit rus Vladimir Putin dhe atij kinez Xi Jinping është një shfaqje force nga dy liderë autokratë të bashkuar kundër asaj që ata e konsiderojnë hegjemoninë amerikane. Është gjithashtu një moment dobësie reciproke pasi Rusia pëson humbje në Ukrainë dhe Kina përballon një ngadalësim ekonomik.

Ata vijnë në takimin, që pritet të zhvillohet më vonë këtë javë në Uzbekistan, me axhendat e tyre dhe sfidat e tyre që do të testojnë një marrëdhënie të rëndësishme që të dyja e kanë përshkruar si një miqësi pa kufij.

Moska ka nevojë për Pekinin. Përpjekjet e fundit të Rusisë në fushat e betejës së Ukrainës, së bashku me dëmin e gjerë të shkaktuar nga sanksionet perëndimore, e kanë bërë mbështetjen kineze edhe më të rëndësishme. Kina është shfaqur si një blerës kryesor i mallrave ruse, blerje që kanë ndihmuar në rimbushjen e arkës së Moskës.

Megjithatë, Pekini mbetet i kujdesshëm. Ajo dëshiron të projektojë forcë në konkurrencën gjithnjë e më të ashpër me Shtetet e Bashkuara dhe nuk mund të përballojë që partneri i saj kryesor në një aleancë autoritare të përballet me një disfatë poshtëruese. Por ofrimi i ndihmës thelbësore, shtesë për Rusinë, qoftë ekonomikisht apo ushtarakisht, rrezikon të ndeshet me sanksionet perëndimore dhe të rrezikojë ekonominë e Kinës.

Imazhi ka rëndësi për zotin Xi Jinping ndërsa përgatitet të sigurojë një mandat të tretë në një kongres të rëndësishëm të Partisë Komuniste në Pekin muajin e ardhshëm. Udhëtimi i tij këtë javë, gjatë të cilit ai do të marrë pjesë në një samit rajonal në Uzbekistan dhe do të vizitojë Kazakistanin, shënon herën e parë që presidenti kinez udhëton jashtë vendit që nga fillimi i pandemisë dhe sinjalizon se sa shumë ai e vlerëson marrëdhënien. Takimi me zotin Putin do t’i japë liderit kinez një shans për t’u dukur si një burrë shteti global, duke luajtur mirë për audiencën vendase.

Rusia siguron gjithashtu mbështetjen e nevojshme për axhendën e Kinës. Kur kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve Nancy Pelosi vizitoi Tajvanin muajin e kaluar në kundërshtim me pretendimet e Kinës për demokracinë e vetëqeverisur, Kremlini nxitoi të mbështesë qëndrimin e Pekinit, duke e përshkruar udhëtimin si “provokues” dhe duke u zotuar për “solidaritet absolut me Kinën”. Por Kina e ka lidhur veten në një luftë që deri tani ka rezultuar kundër Rusisë. Çdo dobësim serioz i dominimit të zotit Putin në Rusi mund të dëmtojë pozicionin e Pekinit në një kohë kur udhëheqja po merret me pasojat politike dhe ekonomike nga politikat e saj strikte Covid.

Pyetja me të cilën përballet Kina është nëse do të dyfishojë apo do ta lërë Rusinë të lundrojë vetë në pengesa. Të dyja strategjitë mbartin rreziqe dhe shumica e ekspertëve presin që Kina të zgjedhë një rrugë të mesme të mbështetjes së vazhdueshme ekonomike pa anashkaluar haptazi sanksionet ose pa ofruar ndihmë të drejtpërdrejtë ushtarake.

Kina, e cila ka shmangur përshkrimin e pushtimit rus të Ukrainës si një luftë, duket se po i zbut bastet e saj. Kur zëvendësi i dytë më i lartë i Xi Jinping, Li Zhanshu, u takua me zotin Putin në Rusi javën e kaluar, media shtetërore kineze theksoi admirimin e përbashkët të dy vendeve, por u larguan nga avokimi i hapur për veprimet e Rusisë në Ukrainë.

Agjencia zyrtare e lajmeve kineze Xinhua tha se zoti Li i ka thënë Putinit se “besimi i ndërsjellë politik, koordinimi strategjik dhe bashkëpunimi pragmatik midis dy vendeve kanë arritur një nivel të paprecedentë”.

Xinhua nuk përmendi Ukrainën, edhe pse media shtetërore ruse pretendoi se Pekini e mbështeti pushtimin, duke e portretizuar zotin Li sikur të kishte thënë se Kina “e kupton dhe mbështet Rusinë” veçanërisht “për situatën në Ukrainë”.

Kina vazhdon të shmangë përfshirjen ushtarake në çdo shkallë në luftën e Rusisë dhe do të vazhdojë ta bëjë këtë, veçanërisht kur rusët kanë qenë në një situatë drastike dështimi në terren. Mbështetja apo simpatia diplomatike dhe politike e Kinës nuk do t’i ndihmojë ata vërtet, megjithëse blerjet e energjisë së tyre që nga prilli i ndihmojnë paksa joushtarakisht.

Putin, i cili e përshkruan luftën e tij si pjesë e një beteje kundër fuqive të liga perëndimore që kërcënojnë vetë ekzistencën e Rusisë, duket se e sheh terrenin e mesëm të Kinës shqetësuese. Ai sugjeroi po aq javën e kaluar në përshkrimin e negociatave afatgjata për një tubacion të ri që mund t’i lejojë Rusisë të eksportojë më shumë gaz natyror siberian në Kinë dhe jo në Evropë, një çështje me rëndësi kritike për Moskën pasi Evropa nxiton të reduktojë importet e energjisë nga Rusia.

“Miqtë tanë kinezë janë tregtarë të mëdhenj,” tha zoti Putin në një konferencë në qytetin port rus të Vladivostok, të fokusuar në rritjen e lidhjeve ekonomike me Azinë.

 

*TiboNews