Mbështetësit e klerikut të fuqishëm irakian Moqtada al-Sadr sulmuan të mërkurën parlamentin pasi depërtuan në Zonën e Gjelbër të qeverisë së sigurisë së lartë të kryeqytetit, duke protestuar kundër nominimit të një blloku rival për kryeministër.

Protestat janë sfida më e fundit për Irakun e pasur me naftë, i cili mbetet i zhytur në një krizë politike dhe social-ekonomike pavarësisht rritjes së çmimeve globale të naftës.

Protestuesit hynë në parlament pasi fillimisht u ndaluan nga policia duke gjuajtur një breshëri gazi lotsjellës.

Kryeministri Mustafa al-Kadhemi u bëri thirrje protestuesve që të “tërhiqen menjëherë” nga Zona e Gjelbër e fortifikuar, e cila është shtëpia e ndërtesave qeveritare dhe e misioneve diplomatike.

Ai paralajmëroi në një deklaratë se forcat e sigurisë do të kujdeseshin për “mbrojtjen e institucioneve shtetërore dhe misionet e huaja dhe për të parandaluar çdo dëmtim të sigurisë dhe rendit”.

 

Kriza politike

Blloku i Sadr fitoi 73 vende në zgjedhjet në Irak të tetorit 2021, duke e bërë atë fraksionin më të madh në parlamentin me 329 vende. Por që nga votimi, bisedimet për të formuar një qeveri të re kanë ngecur.

Protestuesit kundërshtojnë kandidaturën e Mohammed al-Sudani, një ish-ministër dhe ish-guvernator provincial, i cili është zgjedhja e Kornizës së Koordinimit pro-Iranit për kryeministër.

Iraku u zhyt më thellë në krizë politike muajin e kaluar kur 73 ligjvënësit nga blloku i Sadr dhanë dorëheqjen masivisht në një përpjekje të dukshme për të thyer bllokimin mbi krijimin e një qeverie të re.

Gjashtëdhjetë e katër ligjvënës të rinj irakianë u betuan më vonë në qershor, duke e bërë bllokun pro-Iranit më të madhin në parlament.

Sadr fillimisht kishte mbështetur idenë e një “qeverisë së shumicës”, e cila do të dërgonte në opozitë kundërshtarët e tij shiitë nga Korniza e Koordinimit.

Ish-udhëheqësi i milicisë më pas befasoi shumë njerëz duke i detyruar ligjvënësit e tij të jepnin dorëheqjen, një veprim që shihet si përpjekje për të ushtruar presion ndaj rivalëve të tij për të përshpejtuar formimin e qeverisë.

Në fillim të këtij muaji, qindra mijëra besimtarë myslimanë besnikë ndaj Sadrit morën pjesë në një lutje të së premtes në Bagdad, në një shfaqje të fuqisë politike për të ringjallur bisedimet e ngecura për formimin e qeverisë.

Pjesëmarrja e madhe erdhi pavarësisht vapës përvëluese dhe klerikut shiit që nuk ishte personalisht atje, një tregues i statusit të tij si një peshë e rëndë politike, si dhe një autoritet kyç fetar.

Predikimi i klerikut synonte rivalët nga fraksionet e tjera shiite, duke përfshirë një rrjet të fuqishëm ish-paraushtarak.

“Ne jemi në një udhëkryq të vështirë… në formimin e qeverisë, që u është besuar disave që nuk u besojmë,” tha Sadr në fjalimin e 15 korrikut, të lexuar nga Sheikh Mahmud al-Jayashi.

Disa kanë treguar se “nuk janë në lartësinë e detyrës”, shtoi ai.