New Yorku bëhet vendi më i ndotur në botë për një ditë, çfarë ndodhi?
Aty ku ka tym, ka zjarr” është një udhëzues i dobishëm për të njohur kur ndodhin zjarret, por rezulton të jetë shumë më pak i dobishëm për të fiksuar vendin ku po ndodhin. Sepse ndonjëherë tymi mund të jetë shumë, shumë larg zjarrit.
Është vetëm një shembull se si do të ndihen efektet e rritjes së temperaturave në të gjithë planetin.
Të martën, e gjithë verilindja e SHBA-së u mbyt nga tymi i zjarreve që ndodhën qindra milje në veri në Quebec. Indeksi i cilësisë së ajrit për qytetin e Nju Jorkut, 370 milje në jug të Montrealit, ishte 164 në një shkallë nga 0-500, duke u cilësuar një territor ” i pashëndetshëm”, sipas shërbimit AirNow të qeverisë amerikane.
Tymi nga ai që ndoshta do të jetë sezoni më i ngarkuar i zjarreve kanadeze ndonjëherë, me qindra flakë nga Alberta në perëndim deri në Nova Scotia në lindje, ka dëmtuar cilësinë e ajrit në të gjithë SHBA prej javësh. Më shumë se 8.2 milionë hektarë janë djegur tashmë, ose 13 herë më shumë se zakonisht për këtë periudhë të vitit, sipas Bloomberg News. Dhe sezoni ka ende muaj për të ecur para.
Jo shumë kohë më parë, Kanadaja shihej nga disa si një fituese e mundshme nga ngrohja globale, me shtrirje të mëdha tundrash të ngrira që shkrihen në tokë bujqësore pjellore. Tani është në zjarr, pasojë e një thatësire shumëvjeçare. Ndryshimet klimatike po shkaktojnë periudha të zgjatura të nxehtit dhe thatësirës, duke rritur rrezikun e flakëve të tilla. Rritja e nxehtësisë në një sistem kaq kompleks sa një klimë planetare ka efekte negative.
Nëse kushtet e tymit vazhdojnë, kanadezët mund të përballen me llojin e ndikimeve afatgjata shëndetësore që pasuan zjarret australiane 2019-2020, të cilat lanë fëmijët e vegjël që luftonin për të marrë frymë vite më vonë. Thatësirat jo vetëm që i bëjnë më të mundshëm zjarret, ato gjithashtu i bëjnë pemët më të dobëta dhe më pak të afta për të thithur karbonin, sipas një studimi francez të botuar të hënën, duke intensifikuar potencialisht ngrohjen e ardhshme të të gjithë planetin.
Njerëzit dhe kombet më të pasur mund të jenë në gjendje të ndërtojnë shtëpi dhe mure të papërshkueshme nga zjarri për të shmangur oqeanet në rritje. Ata madje mund të veshin Dyson Zones të ngjashme me maskën Bane për të filtruar ajrin dhe zhurmën. Por injorimi i efekteve universale të një planeti më të nxehtë, nga tkurrja e biodiversitetit tek luftërat e burimeve te krizat e refugjatëve dhe më shumë, është shumë më e vështirë.
