Kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA-së, Nancy Pelosi, në një vizitë në Armeni këtë fundjavë, akuzoi Azerbajxhanin për sulme “të paligjshme dhe vdekjeprurëse” që çuan në përleshje përgjatë kufirit, duke thënë se i dënojnë fuqishëm ato sulme.

Pelosi udhëtoi me një delegacion të Kongresit për në Armeni, ku një armëpushim i brishtë ka ndaluar përkohësisht luftimet kufitare me Azerbajxhanin fqinj që vranë më shumë se 200 ushtarë ditët e fundit. Në Jerevan, kryeqyteti i Armenisë, delegacioni u takua të dielën me kryeministrin armen Nikol Pashinyan, të cilin Pelosi e përshkroi si “një partner të çmuar në avancimin e sigurisë, prosperitetit dhe demokracisë në rajonin e Kaukazit”.

Pelosi tha se udhëtimi ishte planifikuar përpara se të shpërthenin përleshjet vdekjeprurëse më 12 shtator përgjatë kufirit midis Azerbajxhanit dhe Armenisë pranë territorit të diskutueshëm të Nagorno-Karabakut në një shpërthim të një konflikti dhjetëvjeçar, pasi Azerbajxhani mund të jetë përpjekur të përfitojë të preokupimit të Rusisë me pushtimin e Ukrainës. Armenia është një aleat i ngushtë i Rusisë, ndërsa Azerbajxhani është në linjë me Turqinë.

Zyrtarët ushtarakë në Azerbajxhan i pranuan sulmet, por akuzuan Armeninë për një “provokim në shkallë të gjerë”, duke vendosur mina pranë objekteve kufitare dhe duke bombarduar pozicionet e Azerbajxhanit më herët të hënën. Armenia i quajti këto akuza “një gënjeshtër absolute” dhe fajësoi Bakun për armiqësitë e rinovuara.

Sekretari i Shtetit amerikan, Antony Blinken foli me presidentin e Azerbajxhanit, Ilham Aliyev të dielën, sipas zëdhënësit të Departamentit të Shtetit, Ned Price.

“Sekretari Blinken përshëndeti ndalimin e armiqësive të fundit midis Armenisë dhe Azerbajxhanit,” tha Price në një deklaratë. Ai i kërkoi presidentit Aliyev që t’i përmbahet armëpushimit, të shkëputë forcat ushtarake dhe të punojë për të zgjidhur të gjitha çështjet e pazgjidhura midis Armenisë dhe Azerbajxhanit përmes negociatave paqësore.

Në një konferencë të përbashkët shtypi të dielën me presidentin e Asamblesë Kombëtare Armene, Alen Simonyan, Pelosi tha se ishte e qartë se sulmet ishin iniciuar nga Azerbajxhani, por duhet të ndaleshin dhe se Shtetet e Bashkuara duhet të përdorin ndikimin e tyre për të treguar mbështetje për Armeninë.

“Përgjigja e menjëhershme nga Shtetet e Bashkuara ishte ndalimi i dhunës dhe armëpushimi”, tha Pelosi. “Delegacioni ynë ka qenë shumë i hapur, duke thënë se kjo është iniciuar nga azerbajxhanasit dhe se duhet të ketë njohje të kësaj dhe se si do të ndalet.”

Pelosi tha se Presidenti Biden ishte një mbështetës i fortë i Armenisë dhe u zotua se të dy vendet do të “punojnë së bashku për hapat e ardhshëm” për të adresuar shpërthimin e dhunës.

“Demokracia në Armeni është një vlerë dhe gëzim për botën”, tha Pelosi. “Ne duhet ta zgjerojmë çështjen megjithatë, çfarë do të thotë siguria në Armeni për sigurinë rajonale dhe globale? Çfarë do të thotë demokracia në Armeni për t’i dhënë fund luftës midis demokracisë dhe autokracisë që po ndodh tani në botë? Në të dyja rastet, kjo do të thotë shumë.”

Zyra e Pelosit tha se ajo është zyrtarja më e lartë amerikane që viziton Armeninë që nga pavarësia e vendit në 1991 nga ish-Bashkimi Sovjetik.

Periudha që çoi në vizitë është shënuar nga ditë luftimesh të rënda që përfaqësojnë shpërthimin më të madh të armiqësive që nga lufta e vitit 2020, në të cilën Azerbajxhani rimori territoret që Armenia i kishte pushtuar dekada më pare. Lufta gjashtë-javore përfundoi me fitoren ushtarake të Azerbajxhanit dhe një armëpushim të brishtë të mbështetur nga Moska, në të cilin Armenia dorëzoi pjesë të mëdha të territorit.

Rajoni i Kaukazit Jugor ka qenë prej kohësh një burim i ndjeshmërisë diplomatike për Shtetet e Bashkuara. Por pas lobimit nga anëtarët e Kongresit dhe armeno-amerikanët, Biden vitin e kaluar njohu zyrtarisht një masakër të armenëve nga Perandoria Osmane në fillim të shekullit të 20-të si gjenocid, një term që Shtetet e Bashkuara e kishin shmangur prej kohësh nga frika se mos dëmtonin marrëdhëniet e tyre me Turqinë. Historianët vlerësojnë se 1.5 milionë armenë u vranë në një fushatë marshimesh të detyruara dhe vrasje masive gjatë Luftës së Parë Botërore.

 

*TiboNews