Studiuesit nga Instituti Max Planck për Mikrobiologjinë Detare raportojnë se male me sheqer janë zbuluar të fshehura nën livadhe me bar deti në të gjithë oqeanet e botës.

Livadhet me bar deti janë ndër ekosistemet më të mira për kapjen e karbonit – vetëm një kilometër katror bar deti ruan gati dy herë më shumë karbon se pyjet në tokë me një shpejtësi 35 herë më të shpejtë, sipas Institutit.

Për të kuptuar më mirë këto termocentrale që kapin karbonin, shkencëtarët kryen një studim jashtë ishullit italian të Elbës, ku morën mostra të livadheve me bar deti dhe sedimenteve të tyre përreth. Të dhënat e tyre zbuluan se përqendrimet e sheqerit nën barin e detit ishin të paktën 80 herë më të larta se ato të gjetura në ekosistemet e tjera detare.

“Për ta parë këtë në perspektivë: ne vlerësojmë se në mbarë botën ka midis 0.6 dhe 1.3 milion ton sheqer, kryesisht në formën e saharozës,” tha Manuel Liebeke, një shkencëtar në Institutin, në një deklaratë për shtyp.

“Kjo është afërsisht e krahasueshme me sasinë e sheqerit në 32 miliardë kanaçe Coca-Cola!”

Bari i detit konsumon nivele të konsiderueshme të dioksidit të karbonit për shkak të marrëdhënies së tyre simbiotike me bakteret në të cilat të dyja speciet përfitojnë nga njëra-tjetra.

Drita e diellit lejon bimën të kapë dioksidin e karbonit nga uji dhe ta shndërrojë atë në molekula sheqeri, të cilat përbëhen nga karboni, hidrogjeni dhe oksigjeni. Gjatë periudhave të pikut të dritës së diellit, siç është stina e hershme e pasdites ose e verës, bimët prodhojnë më shumë sheqer sesa kanë nevojë, kështu që ata ruajnë saharozën shtesë rreth rrënjëve të tyre në fund të detit.

Bakteret që jetojnë rreth rrënjëve të bimëve konsumojnë këtë sheqer, i cili u jep baktereve energji për të prodhuar më shumë lëndë ushqyese, si azoti, që fekondojnë livadhet e barit të detit. Kjo marrëdhënie simbiotike u dokumentua për herë të parë nga ekipi hulumtues dhe u botua në Nature Ecology & Evolution.

Studimi raportoi se grumbujt gjigantë të sheqerit të tepërt nuk po konsumoheshin nga bakteret për shkak të përbërjeve fenolike të lëshuara nga bari i detit, i cili nuk mund të tretet nga shumë mikroorganizma. Ky ishte një zbulim kyç për studiuesit, pasi konfirmon se karboni në sheqer qëndron në këto ekosisteme nënujore dhe jashtë atmosferës.

Hulumtimi deklaroi se nëse mikroorganizmat do të konsumonin saharozën e ruajtur nga rrënjët e barit të detit, të paktën 1.54 milion ton dioksid karboni do të lëshoheshin në atmosferë, që është e barabartë me emetimet e karbonit nga 330,000 makina në një vit.

Livadhet me bar deti përbëjnë 10 për qind të kapacitetit të depozitimit të karbonit të oqeanit, pavarësisht se mbulojnë vetëm 0,2 për qind të shtratit të detit. Studiuesit raportuan se pavarësisht rolit kritik që luajnë livadhet e barit të detit në ciklin global të karbonit, ato janë në rënie të shpejtë për shkak të zhvillimeve bregdetare dhe faktorëve stresues të imponuar nga ndryshimi i klimës.

Deri në 33 për qind e barit të detit global mund të jetë humbur tashmë, gjë që Instituti tha se është “e krahasueshme me humbjen e shkëmbinjve koralorë dhe pyjeve tropikale”.

“Studimi ynë kontribuon në të kuptuarit tonë të një prej habitateve bregdetare më kritike në planetin tonë dhe thekson se sa e rëndësishme është ruajtja e këtyre ekosistemeve blu të karbonit”, deklaroi autorja e parë e studimit, Maggie Sogin, në njoftimin për shtyp.