
Kush i vrau gazetarin amerikan dhe ekspertin indigjen në Amazonë?
Një peshkatar ka rrëfyer se ka vrarë një gazetar britanik dhe një ekspert indigjen brazilian në luginën Javari të pyjeve tropikale të Amazonës, tha policia të mërkurën në mbrëmje dhe i çoi hetuesit në një vend të izoluar ku u gjetën mbetje njerëzore.
Njoftimi dukej se sillte një përfundim të zymtë për zhdukjen e gazetarit Dom Phillips dhe ekspertit indigjen Bruno Pereira në një nga rajonet më të largëta të vendit, i cili e ka tronditur këtë komb dhe ka tërhequr vëmendjen e re ndaj kriminalitetit të vazhdueshëm që po shkatërron pyllin tropikal më të madh në botë.
Autoritetet thonë se peshkatari rrëfeu se i kishte zënë pritë Phillips, një bashkëpunëtor brazilian i Guardian dhe një ish-shkrimtar i The Washington Post dhe Pereira, një zyrtar i vjetër i agjencisë së çështjeve indigjene të Brazilit, këtë muaj në një pjesë të pabanuar të një lumi që çon në qyteti i Atalaia do Norte.
“Ai rrëfeu praktikën e këtij krimi dhe na tregoi detajet se ku ishin varrosur trupat,” tha Eduardo Alexandre Fontes, shefi i policisë federale. “Pasi vërtetojmë se këto mbetje janë të lidhura me Dom Phillips dhe Bruno Pereira, plani ynë është t’i kthejmë ato sa më shpejt që të jetë e mundur në familje.”
Mbetjet njerëzore, tha ai, janë dërguar për analiza.
Personi që policia tha se pranoi krimin, Amarildo da Costa de Oliveira, u raportua se kishte kërcënuar Pereira.
Oliveira, 41 vjeç, i njohur si “Pelado”, u arrestua javën e kaluar. Pereira kishte hetuar aktivitetin kriminal nga të huajt brenda rezervës indigjene të Luginës së Javarit.
“Misioni ynë i parë ishte t’i gjenim ata të gjallë, por për fat të keq ne ia sjellim këtë lajm të trishtuar familjes, miqve dhe shtypit ndërkombëtar,” tha detektivi Guilherme Torres.
Njoftimi u vajtua nga njerëzit indigjenë me të cilët Pereira po bashkëpunonte dhe luftën e të cilëve kundër pushtimeve të paligjshme po e dokumentonte Phillips.
“Një humbje e pallogaritshme,” tha në një deklaratë Univaja, shoqata lokale e Indigjenëve.
Rasti është ndjekur nga afër në Brazil, ku pylli i Amazonës dhe nëse ai duhet të zhvillohet apo të ruhet është bërë një nga pyetjet më përçarëse të vendit. Presidenti Jair Bolsonaro, një avokat i zëshëm për zhvillimin që ka mbrojtur minatorët e paligjshëm dhe shpyllëzuesit, ka hedhur fajin mbi Phillips për zhdukjen e tij. Në një deklaratë të mërkurën, ai tha se gazetari ishte “i papëlqyer në rajon”.
“Ai bëri shumë histori kundër minierave të arit dhe çështjeve mjedisore,” tha Bolsonaro. “Në atë rajon, një rajon jashtëzakonisht i izoluar, jo shumë njerëz e pëlqenin atë. Ai duhet të kishte dyfishuar fokusin e tij për t’u kujdesur për veten. Por ai vendosi ta bënte këtë ekskursion.”
Pereira dhe Phillips u panë për herë të fundit të gjallë herët në mëngjesin e 5 qershorit, kur lanë një takim me banorët e një komuniteti buzë lumit. Shpresat fillestare se burrat humbën ose pësuan ndonjë problem mekanik shpejt ia lanë vendin dyshimeve për vrasje.
Pereira, i cili ishte duke hartuar aktivitetin kriminal në luginë dhe duke bashkëpunuar me një ekip indigjen të mbikëqyrjes për të monitoruar dhe zmbrapsur pushtuesit e paligjshëm të tokës që synonin t’i hiqnin burimet e saj, ishte kërcënuar për këtë punë. Një kërcënim i dërguar organizatës indigjene me të cilën ai bashkëpunoi, e citoi atë me emër dhe paralajmëroi “do të jetë më keq për ju” nëse ata nuk do të ndalonin përpjekjet për të zmbrapsur inkursionet e paligjshme.
Phillips, i cili po shkruante një libër mbi konservimin në Amazonë, kohët e fundit ra në kontakt me Pereira për të diskutuar një ekspeditë në luginë, një territor më i madh se Karolina e Jugut që konsiderohet depoja më e madhe e popujve të izoluar në botë. Phillips i tha gruas së tij, Alessandra Sampaio, se ai priste të ishte jashtë rezervës brenda disa ditësh, sipas një deklarate që ajo u dha hetuesve.
Sampaio tha se Phillips nuk i kishte thënë asaj se ishte nën kërcënim as përpara as gjatë ekspeditës. Ajo tha se ai foli “në mënyrë gjenerike” për Pereira që ishte kërcënuar dhe se zona ishte në konflikt.
Phillips dhe Pereira ishin të armatosur, u tha hetuesve Eliesio Marubo, një avokat i Univaja. Marubo tha se mori një mesazh nga Pereira ndërsa udhëtimi ishte vendosur të fillonte. Pereira ishte i shqetësuar për një takim që ata ishin planifikuar të kishin më 5 qershor me një peshkatar vendas, i cili është akuzuar për peshkim të paligjshëm të lumenjve brenda territorit indigjen. Ai tha se “mund të përfundojë si problem”.
Burrat u takuan me një ekip vëzhgimi indigjen, i cili raportoi se ata ranë në kontakt me peshkatarët. Një nga peshkatarët dyshohet se ka përdorur një armë gjahu në ekipin e vëzhgimit, një dëshmitar tha në një raport hetimor që policia federale e dërgoi këtë javë në gjykatën supreme të Brazilit.
Policia akuzoi Peladon se kishte qëlluar më herët në një bazë lokale të Funai, agjencia e çështjeve indigjene për të cilën Pereira kishte punuar.
Policia arrestoi Costa de Oliveira menjëherë pas zhdukjes së burrave. Ata thanë se gjetën gjak në varkën e tij dhe municione në shtëpinë e tij.