Dita e Shën Valentinit i dedikohet dashurisë, romancës dhe pasionit. Por origjina e kësaj dite në të vërtetë është e përgjakshme dhe disi e komplikuar.

Megjithëse askush nuk e ka përcaktuar origjinën e sakte të kësaj dite që konsiderohet festë, një vend për ta nisur është Roma e lashtë.

Besohet se nga 13 deri më 15 shkurt, romakët festuan festën e Lupercalia. Burrat sakrifikuan një dhi dhe një qen, pastaj i goditën gratë me lëkurën e kafshëve që sapo kishin vrarë.

Romantikët romakë “ishin të dehur. Ata ishin të zhveshur”, tregon Noel Lenski, profesor i studimeve fetare në Universitetin e Yale, në një intervistë të vitit 2011. Ai vijon duke treguar se gratë e reja rreshtoheshin që burrat t’i godisnin. Ata besonin se kjo i bënte më pjellorë.

Festa brutale përfshinte një ‘mblesëri’, në të cilën të rinjtë nxirrnin emrat e grave nga një kavanoz. Çifti më pas do të varej nga kohëzgjatja e festivalit, ose më gjatë, nëse ndeshja ishte e drejtë.

Romakët e lashtë mund të jenë gjithashtu përgjegjës për emrin e ditës sonë moderne të dashurisë. Perandori Claudius II ekzekutoi dy burra – të dy të quajtur Valentine – më 14 shkurt të viteve të ndryshme të shekullit të tretë. Martirizimin e tyre Kisha Katolike e nderoi me festën e Shën Valentinit.

Më vonë, Papa Gelasius I ngatërroi gjërat në shekullin e pestë duke kombinuar ditën e Shën Valentinit me Lupercalia për të dëbuar ritualet pagane. Por festivali ishte më shumë një interpretim teatral i asaj që kishte qenë dikur. “Ishte pak më shumë se një argëtim, por të krishterët lejuan të visheshin rrobat. Kjo nuk e pengoi atë të ishte një ditë pjellorie dhe dashurie.”

Në të njëjtën kohë, normanët festuan Ditën e Galatinit. Galatin do të thoshte “dashnor i grave”. Kjo ka të ngjarë të ngatërrohet me ditën e Shën Valentinit në një moment, pjesërisht sepse ato tingëllojnë njësoj.

Me kalimin e viteve, festa u bë më e ëmbël. Chaucer dhe Shakespeare e romantizuan atë në punën e tyre dhe fitoi popullaritet në të gjithë Britaninë dhe pjesën tjetër të Evropës. Shkrimet me letra për dashurinë u bënë simbol i du jour në Mesjetë.

Më në fund, tradita mori rrugën e saj në Botën e Re. Revolucioni Industrial solli kartolinat e prodhuara në fabrikë në shekullin e 19-të. Dhe në vitin 1913, Hallmark Cards e Kansas City, Mo., filloi prodhimin në masë të këtyre kartolinave. Shkurti nuk ka qenë i njëjtë që atëherë.

Sot, festa është më shumë si një biznes i madh. Por ky komercializim i ka prishur ditën shumëkujt. Helen Fisher, një sociologe në Universitetin Rutgers, thotë se fajin e kemi vetë pasi njerëzit me raste detyrohen të blejnë apo të bëjnë gjëra që ndoshta nuk duan, por kjo gjë njëkohësisht do të nxirrje jashtë loje një biznes të caktuar, që përfiton kryesisht në ditë të tilla.

Festimi i Ditës së Shën Valentinit vazhdon në mënyra të ndryshme. Shumë do të tërheqin para, për të blerë bizhuteri dhe lule për të dashurit e tyre. Disa festojnë në një mënyrë SAD (kjo është Dita e Ndërgjegjësimit për Beqarët), duke ngrënë vetëm dhe duke shijuar çokollata të dhuruara nga vetja – ndërsa të tjerët do të gjejnë një mënyrë për të bërë paqe me beqarinë…

*Tibo News