Perimenopauza është periudha para menopauzës. Gjatë perimenopauzës, nivelet e estrogjenit, hormoni kyç femëror, fillojnë të ulen.

Perimenopauza lidhet me simptoma të ngjashme me menopauzën, të tilla si afshe, ndjesi të të nxhetit në trup dhe  menstruacione të parregullta. Perimenopauza mund të zgjasë me vite. Dhe nëse kaloni 12 muaj pa menstruacione, fillon menopauza.

Por si fillim, farë është konkretisht perimenopauza?

Perimenopauza (e njohur edhe si tranzicioni i menopauzës) ndodh kur trupi fillon të përgatitet për të kaluar në menopauzë.  Gjatë këtij tranzicioni, vezoret fillojnë të prodhojnë më pak hormone, duke bërë që cikli menstrual të bëhet i çrregullt ose i parregullt. Gjatë kësaj kohë, trupit i duhet të përshtatet në vitet e fundit të riprodhimit dhe të kalojë në fazën tjetër.

Kur fillon?

Perimenopauza mund të fillojë që në mesin e të 30-tave ose deri në mesin e të 50-tave. Disa njerëz janë në perimenopauzë vetëm për një kohë të shkurtër. Por për shumë njerëz, ajo zgjat katër deri në tetë vjet. Termi perimenopauzë thjesht përshkruan kohën kur ciklet tuaja nuk janë më të parashikueshme ose normale.

Ndryshime dhe simptoma të tjera fizike mund të ndodhin kur trupi juaj përshtatet me nivele të ndryshme të hormoneve. Gjatë perimenopauzës, fertiliteti është në rënie, por ende mund të mbeteni shtatzënë. Simptomat e perimenopauzës, mosha e fillimit dhe sa zgjat ndryshojnë midis grave.

Cili është ndryshimi mes perimenopauzës dhe menopauzës?

Perimenopauza është një periudhë tranzicioni që përfundon në menopauzë. Menopauza do të thotë që menstruacionet tuaja kanë përfunduar. Kur nuk keni cikël menstrual për plot 12 muaj, ju keni arritur zyrtarisht në menopauzë.

Pse ndodh perimenopauza?

Vezoret fillojnë të prodhojnë më pak estrogjen me kalimin e moshës, në përgatitje për të ndaluar plotësisht lëshimin e vezëve. Në fund të fundit, trupi juaj po përgatitet të kalojë në menopauzë, kur ju humbni aftësinë për të mbetur shtatzënë. Është një proçes i natyrshëm dhe normal në ciklin riprodhues të një gruaje.

Në çfarë moshe fillon perimenopauza?

Perimenopauza fillon rreth tetë deri në 10 vjet para menopauzës. Zakonisht fillon në mesin e të 40-ave, por mund të fillojë edhe më herët. Përfundimi i menopauzës para moshës 40 vjeç quhet menopauzë e parakohshme. Disa probleme shëndetësore ose procedura mjekësore shkaktojnë menopauzë të hershme. Nëse nuk ka arsye mjekësore ose kirurgjikale për menopauzën e parakohshme, quhet pamjaftueshmëri primare ovariane.

Sa zgjat perimenopauza?

Kohëzgjatja mesatare e perimenopauzës është rreth katër vjet. Disa njerëz mund të jenë në këtë fazë vetëm për disa muaj, ndërsa të tjerë do të jenë në këtë fazë tranzicioni për më shumë se katër vjet. Nëse keni kaluar më shumë se 12 muaj pa pasur perioda, nuk jeni më në perimenopauzë.

Cilat janë ndryshimet hormonale gjatë paramenopauzës?

Ndryshimet hormonale që përjetoni gjatë perimenopauzës shkaktohen kryesisht nga rënia e niveleve të estrogjenit. Vezoret tuaja prodhojnë estrogjen, i cili luan një rol jetik në ruajtjen e sistemit riprodhues. Sapo të hyni në perimenopauzë, nivelet tuaja të estrogjenit fillojnë të ulen. Ndërsa estrogjeni zvogëlohet, ai nxjerr jashtë ekuilibrit progesteronin, një hormon tjetër që prodhohet nga vezoret. Këto dy hormone së bashku janë përgjegjëse për ovulimin dhe menstruacionet. Është e zakonshme që nivelet e hormoneve të luhaten gjatë perimenopauzës, madje me luhatje të forta.

Kur arrini në menopauzë, trupi juaj prodhon aq pak estrogjen sa vezoret nuk lëshojnë më vezë. Në këtë pikë, ju nuk përjetoni më menstruacione.

Cilat janë shenjat e para të perimenopauzës?

Në përgjithësi, shenja e parë e perimenopauzës janë menstruacionet e parregullta. Shumica e grave  do të kalojnë nga cikle menstruale mjaft të parashikueshme në cikle të paparashikueshme. Shumë njerëz gjithashtu përjetojnë shenjat më të zakonshme të menopauzës si afshet dhe thatësia vaginale (atrofia vaginale) mjaft herët në tranzicionin e menopauzës.

Cilat janë simptomat e perimenopauzës?

Trupi ka prodhuar estrogjen që nga puberteti. Sapo nivelet e estrogjenit fillojnë të bien, trupi duhet të përshtatet me ndryshimet në hormone.

Simptomat ndryshojnë, por shumica e njerëzve përjetojnë të paktën një nga simptomat e mëposhtme:

-Menstruacionet e parregullta ose ‘periudhat e anashkalimit’.

-Menstruacione që janë më të rënda ose më të lehta se zakonisht.

-Afshe të nxehta (një ndjesi e papritur ngrohtësie që përhapet në të gjithë trupin).

-Thatësi vaginale dhe ‘parehati’ gjatë seksit.

-Urgjenca urinare (nevoja për të urinuar më shpesh).

-Probleme me gjumin (pagjumësi).

-Ndryshimet në humor si nervozizëm, depresion ose luhatje të humorit.

Kohëzgjatja e kohës kur keni simptoma të perimenopauzës mund të ndryshojë nga disa muaj deri në shumë vite. Ulja e estrogjenit gjithashtu mund të çojë në hollimin e kockave ose ndryshimin e niveleve të kolesterolit. Ekspertët sugjerojnë kontrolle të shpeshta.

Si janë menstruacionet gjatë perimenopauzës?

Trupi po prodhon më pak hormone që ju ndihmojnë të ovuloni, kështu që menstruacionet tuaja mund të bëhen të parregullta. Cikli menstrual mund të bëhet më i gjatë ose më i shkurtër se zakonisht. Gjakderdhja gjithashtu mund të jetë më e rëndë ose më e lehtë se normalja. Disa njerëz gjithashtu vërejnë një ndryshim në simptomat e tyre të sindromës premenstruale (PMS).

Si mund ta di nëse ndryshimet në menstruacione janë simptoma normale perimenopauzale ose diçka për t’u shqetësuar?

Menstruacionet e parregullta janë të zakonshme dhe normale gjatë perimenopauzës, por kushte të tjera mund të shkaktojnë anomali në gjakderdhjen menstruale. Nëse ndonjë nga situatat e mëposhtme vlen për ju, kërkoni ndihmë mjekësore.

-Menstruacionet ndryshojnë duke u bërë shumë të rënda ose të shoqëruara me mpiksje gjaku.

-Menstruacionet zgjasin disa ditë më shumë se zakonisht.

-Ju dalloni ose keni gjakderdhje pas menstruacioneve.

-Ju përjetoni shkarkime/njolla gjaku apo në ngjyrë kafeje pas seksit.

-Menstruacionet fillojnë të ndodhin më afër në periudhë.

Shkaqet e mundshme të gjakderdhjes anormale përfshijnë çekuilibrat hormonalë në menopauzë, infeksionet, gjakderdhjet e lidhura me shtatzëninë, fibroidet, problemet e koagulimit të gjakut, polipet endometriale, aborti, marrja e holluesve të gjakut ose kanceri.

A ovuloni akoma gjatë perimenopauzës?

Nëse keni ende menstruacione, qoftë edhe të parregullta, ju jeni ende në ovulacion. Derisa të mos keni menstruacione për 12 muaj rresht, duhet të supozoni se trupi juaj është ende në ovulacion (duke lëshuar vezë).

Si diagnostikohet perimenopauza?

Ju nuk keni nevojë gjithmonë të shkoni tek mjeku për një diagnozë para menopauzës. Shumë njerëz vërejnë dhe tolerojnë ndryshimet në trupin e tyre pa një diagnozë formale. Nëse keni simptoma që ndërhyjnë në aktivitetet tuaja të përditshme, konsultohuni me një specialist.

Ju duhet të kontaktoni menjëherë një specialist mjekësor nëse keni:

-Mpiksje e gjakut në rrjedhjet menstruale.

-Njolla ndërmjet periodave.

-Gjakderdhje vaginale pas seksit.

-Simptomat ‘emocionale’ që ndërhyjnë në aftësinë tuaj për të funksionuar në përditshmëri.

Çfarë do të thotë niveli FSH në perimenopauzë?

FSH (hormoni stimulues i folikulit) është një hormon i prodhuar nga gjëndra e hipofizës – gjëndra e vendosur në bazën e trurit tuaj. Ai stimulon vezoret të lëshojnë një vezë gjatë ovulacionit. Testimi i nivelit të FSH mund të ndihmojë në konfirmimin e fillimit të menopauzës. Një nivel i vazhdueshëm i lartë i FSH mund të tregojë menopauzë. Sidoqoftë, testet e FSH mund të jenë ‘mashtruese’ sepse gjatë perimenopauzës hormonet rriten dhe bien në mënyrë të çrregullt. Disa ilaçe, si pilulat e kontrollit të lindjes ose terapia hormonale, ndërhyjnë në nivelet e hormoneve dhe do ndikojnë në rezultatet e çdo testi hormonal. Tiroidja tepër aktive dhe prolaktina e lartë mund të ndryshojnë gjithashtu këto rezultate.

A mund të trajtohet perimenopauza?

Nuk ka asnjë trajtim për të ndaluar perimenopauzën. Perimenopauza është një pjesë e natyrshme e jetës. “Shërimi” për perimenopauzën ndodh kur periodat tuaja ndalojnë dhe ju hyni në menopauzë.

Por mjeku mund të rekomandojë një trajtim para menopauzës pa recetë ose me recetë për të ndihmuar në lehtësimin e simptomave. Trajtimet përfshijnë:

-Ilaçet kundër depresionit: Këto ilaçe ndihmojnë me ndryshimet e humorit ose depresionin.

-Pilulat e kontrollit të lindjes. Këto medikamente stabilizojnë nivelet tuaja të hormoneve dhe zakonisht lehtësojnë simptomat.

-Terapia me estrogjen: Ky trajtim stabilizon nivelet e estrogjenit. Ju mund të merrni terapi me estrogjen si krem, xhel ose pilulë që gëlltitet.

Gabapentin (Neurontin): Ky ilaç është një ilaç kundër konvulsioneve që gjithashtu lehtëson afshet e për disa gra.

Kremrat vaginale: Trajtimi mund të zvogëlojë dhimbjen në lidhje me seksin dhe të lehtësojë thatësinë vaginale.

Disa ndryshime të stilit të jetesës si ngrënia e një diete të shëndetshme, ushtrimet e lehta dhe shmangia e ushqimeve ose aktiviteteve që shkaktojnë nxehtësi dhe lodhje të tepruar gjithashtu mund të ndihmojnë.

Çfarë është terapia hormonale?

Terapia hormonale mund të ndihmojë në lehtësimin e disa simptomave të paramenopauzës. Në përgjithësi, mjekët rekomandojnë që njerëzit që zgjedhin të përdorin terapinë hormonale ta fillojnë atë brenda 10 viteve nga fillimi i simptomave të menopauzës dhe ta përdorin atë për më pak se pesë vjet. Estrogjeni dhe hormonet janë lidhur me një rrezik në rritje të problemeve të zemrës dhe disa llojeve të kancerit të gjirit.

Cilat janë rreziqet e terapisë hormonale?

Trajtimi i perimenopauzës me terapi hormonale mund të rrisë rrezikun për problemet e mëposhtme:

-Kanceri i mitrës.

-Goditja në tru.

-Atak ne zemer.

-Mpiksje e gjakut.

-Sëmundja e fshikëzës së tëmthit.

Çfarë mund të bëj për të menaxhuar simptomat e paramenopauzës në shtëpi?

Ju mund të zgjidhni të menaxhoni simptomat e paramenopauzës në shtëpi. Për të lehtësuar simptomat, mund të:

-Hani një dietë të mbushur me fruta, perime, drithëra, proteina pa yndyrë dhe yndyrna të shëndetshme.

-Kryeni ushtrime të mbajtjes së peshës si ecja, shëtitja ose trajnimi fizik.

-Përmirësoni higjienën e gjumit duke shmangur ekranet dhe duke bërë aktivitete relaksuese para gjumit.

-Kufizoni alkoolin dhe kafeinën.

-Praktikoni meditimin ose teknikat e tjera të menaxhimit të stresit.

-Lini duhanin.

-Humbni peshë nëse duhet. Humbja e peshës redukton afshet dhe djersitjet gjatë natës dhe përmirëson nivelin tuaj të energjisë.

Çfarë mund t’ju fusë në perimenopauzë herët?

Disa faktorë janë të lidhur me perimenopauzën e hershme. Kjo përfshin:

-Pirja e duhanit ose përdorimi i produkteve të duhanit.

-Një histori familjare e menopauzës së hershme.

-Një histori e trajtimit të kancerit.

-Nëse ju keni hequr mitrën ose vezoret.

Si mund ta zvogëloj rrezikun e komplikimeve para menopauzës?

Menstruacionet e parregullta janë simptoma më e zakonshme e perimenopauzës. Por është e rëndësishme të dini se kur duhet të flisni me mjekun për menstruacionet/periodat. Ndonjëherë, gjakderdhja e parregullt mund të tregojë një problem themelor shëndetësor.

Ju mund të ulni rrezikun e komplikimeve duke kërkuar trajtim kur është e nevojshme. Bisedoni me mjekun nëse:

-Gjakderdhja ndodh për më shumë se shtatë ditë rresht.

-Gjakderdhje midis periodave.

-Ndryshoni pecetat higjienike/tamponët çdo një deri në dy orë.

-Keni perioda më shpesh se çdo 21 ditë.

A ka ndonjë rrezik shëndetësor të lidhur me perimenopauzën?

Ka rreziqe shëndetësore që lidhen me menopauzën, e cila ndodh menjëherë pas perimenopauzës.

Estrogjeni luan një rol të rëndësishëm në ruajtjen e kockave tuaja. Osteoporoza është një gjendje ku pjesët e brendshme të kockave bëhen më pak të dendura dhe më të brishta. Kjo rrit rrezikun për fraktura të kockave. Mjeku mund të rekomandojë një multivitaminë, suplement kalciumi, vitaminë D shtesë ose më shumë ushtrime për të mbajtur peshë.

Njerëzit në menopauzë janë gjithashtu në një rrezik të shtuar për sëmundje të zemrës dhe kushte të tjera shëndetësore kardiovaskulare.

A mund të mbetem shtatzënë nëse jam në menopauzë?

Po, ju ende mund të mbeteni shtatzënë. Ju mund të keni më pak gjasa për të mbetur shtatzënë gjatë perimenopauzës, por është ende e mundur. Për sa kohë që keni perioda, ju mund të mbeteni shtatzënë. Nëse dëshironi të zgjeroni familjen tuaj gjatë kësaj kohe, flisni me mjekun për shëndetin, fertilitetin dhe opsionet e mundshme të trajtimit të fertilitetit.

Kur periodat janë të parregullta, mund të keni më shumë gjasa të mbeteni shtatzënë papritur. Nëse nuk dëshironi të zgjeroni familjen tuaj në këtë moshë, vazhdoni të përdorni pilulat derisa mjeku t’ju thotë të ndaloni. Vazhdoni të praktikoni marrëdhënie seksuale të sigurta për të parandaluar infeksionet seksualisht të transmetueshme (IST) gjatë gjithë jetës tuaj.

*Tibo News