Çmimi Nobel për fizikën i shkoi treshes Aspect, Clauser dhe Zeilinger

Çmimi Nobel për fizikën 2022 i është dhënë treshes Alain Aspect, John F. Clauser dhe Anton Zeilinger “për eksperimentet me fotone të ngatërruara, vendosjen e shkeljes së pabarazive Bell dhe pionierin e shkencës kuantike të informacionit”. Ky është i dyti në rradhë në ndarjen e çmimeve Nobel, duke dhënë vlerësimin e kontributin në fusha të ndryshme.

Të tre fituesit u shpërblyen për kontributin e tyre themelor për punën në mekanikën kuantike, e cila përfshinte eksperimente duke përdorur grimca të ngatërruara ose të lidhura të dritës, të quajtura fotone. Këto treguan se informacioni mund të transmetohej menjëherë në distanca të pafundme, njohur si teleportim kuantik.

Secili prej eksperimenteve të fituesve kreu një test në jetën reale të një teoreme matematikore të propozuar për herë të parë nga fizikani John Bell në 1964, i quajtur teorema e Bell-it. Kjo përpiqet të masë nëse mekanika kuantike është si modeli i topit të bilardos të mekanikës Njutoniane, ku një gjë duhet të ndjekë një tjetër në një shkallë lokale, ose nëse grimcat e ndara nga çdo sasi hapësire mund të ndikojnë njëra-tjetrën.